รายละเอียด : นววิถี: วิธีวิทยาร่วมสมัยในการศึกษาวรรณกรรม

นววิถี: วิธีวิทยาร่วมสมัยในการศึกษาวรรณกรรม

นววิถี: วิธีวิทยาร่วมสมัยในการศึกษาวรรณกรรม เป็นผลงานวิจัยในโครงการ “วิธีวิทยาร่วมสมัยในการศึกษาวรรณกรรม” ภายใต้ชุดโครงการ เวทีวิจัยมนุษยศาสตร์ไทย ซึ่งวิเคราะห์การก่อตัวของกลุ่มนักวิจารณ์ที่สร้างสรรค์มุมมองและทฤษฎีใหม่ๆ ในการพิจารณาวรรณกรรมในช่วงสามสิบปีที่ผ่านมา วิธีวิทยาใหม่ๆ ในการศึกษาวรรณกรรมที่หนังสือเล่มนี้ได้นําเสนอเป็นวิธีวิทยาที่เน้นความสัมพันธ์ ระหว่างวรรณกรรมกับการเข้าใจมนุษย์และสังคมในบริบทร่วมสมัย ซึ่งแสดงให้เห็นถึงภูมิทัศน์ร่วมสมัยแห่งการศึกษาวรรณกรรม อันจะมีส่วนช่วยพัฒนาการศึกษาวิจัยไม่เพียงเฉพาะทางวรรณกรรมศึกษา หากแต่เป็นงานวิจัยทางมนุษยศาสตร์ร่วมสมัยในวงกว้าง

คำนำ : นววิถี: วิธีวิทยาร่วมสมัยในการศึกษาวรรณกรรม

นววิถี: วิธีวิทยาร่วมสมัยในการศึกษาวรรณกรรม เป็นผลมาจากความต้องการสํารวจภูมิทัศน์ทฤษฎีและวิธีวิทยาที่ใช้ศึกษาวรรณกรรมและภาพยนตร์ที่ปรากฏในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 20 จวบจนถึงปัจจุบัน นับเป็นช่วงเวลาที่เต็มไปด้วยเหตุการณ์การเปลี่ยนแปลงทางประวัติศาสตร์ ปัญหาความขัดแย้ง พัฒนาการการรับรู้ของมนุษย์ การประกอบสร้างตัวตนและความเป็นอื่น ในบริบทสังคมวัฒนธรรมที่เปราะบางและมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วมากขึ้น ภายใต้สภาวการณ์ดังกล่าวเกิด “หัวเลี้ยว" ต่าง ๆ ที่ทําให้เห็นความซับซ้อนและความแตกต่างหลากหลายของการถกเถียงทางทฤษฎีในการวิเคราะห์และวิจารณ์ปรากฏการณ์ของสังคมร่วมสมัยในแง่หนึ่ง นักวิชาการด้านวรรณกรรมศึกษายังคงตระหนักถึงพันธกิจของวรรณกรรมในการทําความเข้าใจชีวิตมนุษย์และสังคมโดยรวม แต่สภาพสังคมและวัฒนธรรมที่ทวีความซับซ้อนได้ส่งผลให้ภูมิทัศน์ทางวรรณคดีวิจารณ์ซับซ้อนตามไปด้วย

บทความต่าง ๆ ที่นําเสนอในหนังสือ นววิถี: วิธีวิทยาร่วมสมัยในการศึกษาวรรณกรรม เป็นการสํารวจภูมิทัศน์ดังกล่าว บทความทั้ง 9 บท รวมถึงบทสังเคราะห์นับเป็นผลงานวิจัยจากโครงการวิธีวิทยาร่วมสมัยในการศึกษาวรรณกรรม ภายใต้ชุดโครงการเวทีวิจัยมนุษย์ศาสตร์ไทย ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากสํานักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) โครงการนี้เกิดจากความร่วมมือของนักวิชาการด้านวรรณกรรมศึกษาจากสถาบันการศึกษาต่างๆ ที่ร่วมกันศึกษาวิเคราะห์วิธีวิทยาร่วมสมัยต่าง ๆ ที่นักวิชาการโลกตะวันตกใช้ในการศึกษาวรรณกรรม โดยปูรากฐานให้เป็นที่มา พัฒนาการ และความหลากหลายของประเด็นถกเถียงในวิธีวิทยาแต่ละแบบ ก่อนที่จะทดลองประยุกต์ใช้วิเคราะห์ตัวบทคัดสรร เพื่อให้เห็นผลลัพธ์ของการตีความจากวิธีวิทยาหนึ่ง ๆ อย่างเป็นรูปธรรม

สุรเดช โชติอุดมพันธ์

สารบัญ : นววิถี: วิธีวิทยาร่วมสมัยในการศึกษาวรรณกรรม

• สู่การตั้งคำถามเรื่องเวลาและสถานที่
• การรับรู้ของมนุษย์: การจ้องมอง ผัสสะ อารมณ์
• ว่าด้วยโลกและมนุษย์
• ว่าด้วยการแปลและสื่อดิจิทัล