รายละเอียด : ครูเอก ผู้ชายเล่นสีแห่งเมืองน่าน

ครูเอก ผู้ชายเล่นสีแห่งเมืองน่าน

เขาชักชวนเหล่าเด็กหนุ่มในหมู่บ้าน มาทุ่มเทพลังหนุ่มกับสิ่งคิดค้นใหม่ ๆ เพื่อเป็นแรงบันดาลใจให้แก่กัน วัยกำลังอยากทดลองสิ่งใหม่ ๆ ไม่น่าเชื่อว่าฮ่อมจะเข้ามาอยู่ในความสนใจของพวกเขาเหล่านั้น เด็กหนุ่มแต่ละใบหน้าที่อาสาช่วยงานนั้นดูผ่านตาก็คะเนได้ว่า เขาเก็บส่วนขาด ๆ เกิน ๆ ที่ถูกทิ้งอยู่ในหมู่บ้าน เอามาประกอบส่วนให้มีคุณค่าความหมายขึ้นมาใหม่ เขาส่งผ่านความคิดจินตนาการในงานผ้าไปถึงลูกหลานมรดกหมู่บ้านที่มีชีวิต ถ้าเริ่มต้นความสัมพันธ์กันด้วยสี สีก็น่าจะย้อนกลับมาช่วยเติมเต็มชีวิตขาดวิ่นพวกเขาได้

"ถ้าเราสามารถผลิตทุกอย่างได้หมด เราจะเป็นอิสระ อะไร ๆ ก็อยู่นี่แล้ว เมล็ดพันธุ์ที่ดี คนทอก็อยู่นี่ สีย้อมก็อยู่นี่ ทุกอย่างทุกขั้นตอนเรามีแล้ว เหลือแต่ทำอย่างไรให้กลับมาเชื่อตัวเอง พบจุดยืนของตัวเอง ผ้าชิ้นนี้มาจากที่นี่นะ ใช้วัสดุที่นี่ สีที่นี่ลายที่นี่่ ฝีมือของคนที่นี่ มันเป็นงานฝีมือของท้องถิ่นจริง ๆ..."

ความฝันของครูเอก

สารบัญ : ครูเอก ผู้ชายเล่นสีแห่งเมืองน่าน

• ใจนำทาง
• ปลดปล่อยตัวเอง
• หมอดูขมุ
• สะโหลก ศาลาตัดสินความขัดแย้ง
• สะลาม ปางพักแรม
• ฆ่าควายพิธีเซ่นสังเวยของคนขมุ
• ประตูผี พรมแดนคนกับผี
• หน่อไม้ ๗๐,๐๐๐ กิโลกรัม
• ลูกต๋าว พืชมหัศจรรย์
• "มึงเรียน กูเป็นโจร"
• ยิ่งอยู่ ยิ่งผูกพัน
• หมูบ้านน้ำพาง
• สะพานแห่งความหวัง
• โรงย้อมสีจากต้นไหม
• ฮ่อม ใบไม้วิเศษ

 

รีวิวโดยผู้เขียน : ครูเอก ผู้ชายเล่นสีแห่งเมืองน่าน

วัยกลางคนไปแล้ว เรื่องของเขาจึงได้ปรากฏ ในบทชีวิตของ "คนเล่นสี" นึกย้อนคิดข้ามวันคืนแล้วไม่น่าเป็นไปได้ เขามาสนใจเรื่องทำนองนี้ตอนไหน ครูเอกไม่ใช่ครูสอนศิลปะไม่ได้เรียนจบช่างศิลป์หรือวิชาศิลปะจากสำนักใด อีกทั้งไม่ได้เลือกจะเป็นคนเขียนสีเป็นภาพเขียนด้วย เขาเรียนจบวิชาประวัติศาสตร์จากมหาวิทยาลัยที่มีวิทยาเขตอยู่ภูมิภาค เขาควรออกไปเป็นครูสอนวิชาประวัติศาสตร์ตามสายวิชาที่เรียนมา แต่เขากลับเลือกเข้าไปอยู่ในหมู่บ้านเล็ก ๆ ไม่ปรากฏในแผนที่เขตจังหวัดน่าน ไกลลึกชิดติดชายแดนลาว

ตลอดเวลายี่สิบกว่าปี จากความฝันจะเป็นส่วนหนึ่งของชุมชนเล็ก ๆ ใช้ชีวิตง่าย ๆ เรียนรู้วิถีชีวิตคนเผ่าขมุ เขาผ่านช่วงเวลาเบื้องต้นนานหลายปี โดยมุ่งไปสู่งานพัฒนาชุมชนที่ได้รับเงินทุนช่วยเหลือจากองค์กรพัฒนาเอกชน ให้คนหนุ่มสาวออกไปใช้ชีวิตอยู่ร่วมกับสังคมในชนบท

ครูเอกพบว่า งานผ้าทอมือที่อยู่คู่หมู่บ้าน เป็นสมบัติหมู่บ้านนั้น สวยงามเหลือเกิน เป็นงานผ้าทอมือมีเอกลักษณ์ มีลายผ้าบอกเล่าความคิดความเชื่อ สีย้อมดั้งเดิมก็มาจากธรรมชาติ เส้นใยฝ้ายก็ปลูกเอง วัตถุดิบทุกอย่างมีอยู่ในชุมชน คนมีฝีมือทอผ้าก็มีหลายคน

จากลองผิดลองถูก ทำเล่น ๆ ทีละเล็กละน้อย เป็นผ้าขาวม้า ผ้ารองแก้วน้ำ ถุงย่าม ผ้าถุง ฯลฯ จากผ้าพื้น ๆ จนมีลวดลายผ้า ยิ่งละเอียดขึ้น ซับซ้อนขึ้น มีขั้นตอนการทอที่ต้องใช้ความประณีตมากขึ้น จากเส้นใยฝ้ายที่ซื้อเข้ามา จนถึงการปลูกฝ้ายทำเส้นใยขึ้นมาเอง

ร่วมเดินทางอ่านโลก อ่านชีวิตด้วยกัน

สุวิชานนท์ รัตนภิมล

รีวิวโดยสำนักพิมพ์ : ครูเอก ผู้ชายเล่นสีแห่งเมืองน่าน

ปีนี้สำนักพิมพ์สวนเงินมีมามีอายุครบ ๑๕ ปี วันเวลาอันเต็มไปด้วยเรื่องราวกิจกรรมต่าง ๆ มากมาย และเป็นหนึ่งในสำนักพิมพ์เผยแพร่หนังสือมากกว่า ๒๐๐ ปก ครอบคลุมตั้งแต่กระบวนทัศน์ใหม่ ปรัชญา ศาสนธรรม จิตวิญญาณกระบวนการทางสังคม การศึกษาทางเลือก วิถีชีวิตเรียบง่าย ทางเลือกออกจาบริโภคนิยม ฯลฯ หนังสือเหล่านี้ส่วนมากเป็นงานแปลและถ่ายทอดจาหนังสือภาษาอังกฤษ มีงานเขียนต้นฉบับภาษาไทยเพียงจำนวนหนึ่ง

ในวาระครบรอบ ๑๕ ปี จึงถือเป็นฤกษ์งามยามดีที่สำนักพิมพ์สวนเงินมีมาจะได้เปิดตัวหมวดใหม่ และให้ชื่อแขนงใหม่ว่า สำนักพิมพ์สวนเงินมาชุมชนที่ยังคงตราสัญลักษณ์เดิมบนพื้นสีเขียวและเพิ่มคำว่าชุมชน ต่อท้าย สาระหลักของหนังสือหมวดนี้คือส่งเสริมเผยแพร่เรื่องราวชุมชนและผลงานของนักเขียนไทยช่วยสื่อสารวิถีชุมชนในมิติต่าง ๆ หรือแม้แต่ชุมชนเกิดใหม่ที่ก่อตัวขึ้นอย่างตั้งใจท่ามกลางความท้าทายแห่งยุคสมัย ชุมชนจะดำรงอยู่อย่างไร ในยุคดิจิตอล จะเป็นคำถามและสาระหลักที่ร่วมแสวงหาไปกับผู้อ่าน

ทั่วปริมณฑลของประเทศนี้รวมทั้งในมุมต่าง ๆ ของโลก การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นในท้องทุ่ง ไร่นาป่าเขา หมู่บ้าน ในนามของการพัฒนาและความก้าวหน้าที่สมดุลเกิดขึ้นอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน เปลี่ยนชนบทให้เป็นเมือง วิถีแห่งป่าเขาถูกรุกล้ำถนนหนทางถูกตัดเพิ่มมากขึ้น รุกคืบไปทั่วทุกตารางป่าเขาและท้องทะเล สินค้าอุตสาหกรรมไหลทะลักเข้าหมู่บ้าน วิถีชีวิตแบบเมืองที่ต้องพึ่งพาพลังงานและทรัพยากรธรรมชาติเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ กำลังแพร่ระบาดออกไป ชนบทเริ่มผลิตไว้กินไว้ใช้เองน้อยลงทุกที เรื่องราวเช่นนี้มีอยู่ทั่วไปในทุกแห่งของชุมชนท้องถิ่นทั่วโลก