รายละเอียด : ไม่มีน้ำไม่มีพระจันทร์

ไม่มีน้ำไม่มีพระจันทร์ เรามองเห็นสรรพสิ่งได้เช่นเดียวกับมองเห็นภาพสะท้อนของดวง จันทร์ในน้ำ จิตเปรียบเสมือนน้ำ ดวงจันทร์คือสรรพสิ่ง ภาพสะท้อนของ ดวงจันทร์ในน้ำคือมายา เซนบอกว่าจิตที่อยู่ในภาวะปรกตินั้นเป็นจิตที่รู้แจ้ง ท่านไม่ต้องไป ที่ไหน โลกที่อยู่ในภาวะปรกติคือสวรรค์ ท่านไม่จำเป็นต้องไปที่ไหน สรรพ สิ่งล้วนอยู่ที่นี่และเดี๋ยวนี้ โอะโชใช้นิทานเซนเหล่านี้แสดงให้เห็นว่าการยึดติดกับสิ่งที่ไม่ จำเป็นนั้นเป็นอุปสรรคต่อธรรมชาติที่อยู่ภายในของเรา การไม่ยึดติดกับสิ่ง ที่ไม่จำเป็นคือหนทางแห่งการรู้แจ้ง ในหนังสือนิทานเปรียบเทียบเรื่องนี้แม่ชีขิโยโนะกำลังหิ้วถังน้ำ และสังเกตเห็นภาพสะท้อนของดวงจันทร์เต็มดวงอยู่ในถังน้ำ ทันใดนั้น ไม้ไผ่ที่ประกอบขึ้นมาเป็นถังเกิดหัก ก้นถังหลุดออกมา น้ำไหลออกหมด ภาพสะท้อนของพระจันทร์พลันหายไป... แม่ชีชิโยโนะรู้แจ้งทันที นิทานเซนเรื่องนี้ถ้าอ่านอย่างผิวเผินแล้วจะดูเหมือนไร้สาระ แต่ ความหมายของเซนนั้นไม่สามารถพูดออกมาเป็นคำพูดได้ สามารถบอก เป็นนัยได้โดยใช้นิทานเปรียบเทียบเท่านั้น โฮะโชใช้นิทานเปรียบเทียบ เหล่านี้อธิบายข้อบกพร่องของความคิดทั่วไป และเพื่อเสนอวิธีทำให้ ตระหนักว่าจริงๆแล้วเราเป็นใคร