รายละเอียด : พรรณนาภูมิสถานพระนครศรีอยุธยา

หนังสือเล่มนี้ ได้ประมวญจดหมายเหตุสำคัญหลายฉบับเกี่ยวกับประวัติศาสตร์สังคม และวัฒนธรรมของพระนครศรีอยุธยาเอาไว้ด้วยกัน เอกสารหลัก ได้แก่ "พรรณนาภูมิสถานพระนครศรีอยุธยา เอกสารจากหอหลวง" ซึ่งผู้เคยมีชีวิตอยู่ และทันเห็นพระนครศรีอยุธยาก่อนเสียกรุงใน พ.ศ.๒๓๑๐ ได้จดหมายเหตุลงไว้อย่างครบถ้วนในสมัยต้นรัตนโกสินทร์เพื่อเล่าเรื่องภูมิสัณฐาน และสถานที่สำคัญต่างๆ ตั้งแต่พระราชมณเฑียรสถาน ตลาด วัด และชุมชนในเกาะเมือง และบริเวณรอบเกาะเมืองอยุธยา นับเป็นเอกสารชั้นต้นร่วมสมัยเพียงฉบับเดียวของไทยที่นำชมสถานที่ต่างๆ ในพระนครศรีอยุธยา และแสดงให้เห็นวิถีชีวิตของคนกลุ่มต่างๆ ในสังคมเมืองที่เคลื่อนไหวอย่างมีชีวิตชีวา

นอกจากนี้ยังได้รวบรวมเอกสารอื่นๆ ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับการพระราชพิธีต่างๆ ที่ไม่ปรากฎในที่อื่นๆ เช่น พระราชพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา, พระราชพิธีลงสรง, พระราชพิธีโสกันต์เจ้าฟ้าอุทุมพร ฯลฯ และยังมีทำเนียบสมณะศักดิ์ และลักษณะการปกครองสงฆ์, พระพิไชยเสนาว่าด้วยหลักราชการ การวางตนและปฏิบัติตนของข้าราชการ, จดหมายเหตุความทรงจำเกี่ยวกับเหตุการณ์ในสมัยปลายกรุงศรีอยุธยา ล้วนเป็นเอกสารที่ทรงคุณค่าและน่าติดตามเป็นอย่างยิ่ง