รายละเอียด : ภาชนะดินเผายุคก่อนประวัติศาสตร์ในประเทศไทย

ภาชนะดินเผายุคก่อนประวัติศาสตร์ในประเทศไทย

ภาชนะดินเผาถือเป็นประดิษฐกรรมยุคแรกๆ ของโลก ซึ่งมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์เมื่อหลายพันปีก่อนได้ริเริ่มสร้างสรรค์ขึ้น  และมีการพัฒนาสืบมาจนถึงปัจจุบัน ในประเทศไทย นักโบราณคดีได้พบว่ามนุษย์โบราณได้ใช้ภาชนะดินเผามาเป็นเวลาไม่น้อยกว่า ๕,๐๐๐ ปีมาแล้ว และถือเป็นมรดกทางวัฒนธรรมยุคแรกในสยาม โดยพบว่าภาชนะดินเผาเหล่านี้ ถูกผลิตขึ้นด้วยรูปทรงที่แตกต่างหลากหลาย มีทั้งรูปแบบที่เรียบง่ายและแบบที่ได้รับการออกแบบตกแต่งด้วยลวดลายอย่างวิจิตรพิศดาร ดังเช่น ภาชนะดินเผาจากแหล่งโบราณคดีบ้านเชียง อันเป็นที่รู้จักกันดี  ซึ่งคาดว่าลวดลายและการตกแต่งเหล่านี้ น่าจะมีความหมายเชิงสัญลักษณ์บางประการ นักโบราณคดีพบว่า ภาชนะดินเผาเหล่านี้ นอกจากจะถูกผลิตขึ้นเพื่อใช้งานในครัวเรือน เป็นภาชนะบรรจุอาหารแล้ว ยังถูกใช้งานในพิธีกรรม โดยเฉพาะในฐานะเป็น “วัตถุอุทิศ” ให้แก่ผู้เสียชิวิตในหลุมฝังศพ รวมทั้งยังถูกใช้เป็นเสมือน “โลงศพ” ด้วยการบรรจุศพลงในภาชนะดินเผาขนาดใหญ่ แล้วฝังไว้ใต้ดิน ซึ่งคาดว่าได้รับการพัฒนารูปแบบต่อมาเป็น “โกศ” ดังที่รู้จักกันในปัจจุบัน หนังสือเล่มนี้ จะอธิบายถึง ภาชนะดินเผายุคก่อนประวัติศาสตร์ในประเทศไทยในบทบาทต่างๆ อย่างละเอียด พร้อมด้วยภาพประกอบสีจำนวนมาก และศรชี้นำชม ถือเป็นหนังสือเรียนรู้เรื่องภาชนะดินเผายุคก่อนประวัติศาสตร์ที่สมบูรณ์เล่มหนึ่ง

สารบัญ : ภาชนะดินเผายุคก่อนประวัติศาสตร์ในประเทศไทย

• ประดิษฐกรรมประเภทแรกๆ ของโลก
• เครื่องใช้ในครัวเรือน
• เครื่องอุทิศในหลุมศพ
• ความหมายเชิงสัญลักษณ์
• สินค้า-ของแลกเปลี่ยน

รีวิวโดยผู้เขียน : ภาชนะดินเผายุคก่อนประวัติศาสตร์ในประเทศไทย

หนังสือเล่มนับได้ว่าเป็นความพยายามทางวิชาการครั้งแรกที่สังเคราะห์หลักฐานและข้อมูลจากงานศึกษาวิจัยเกี่ยวกับภาชนะดินเผายุคก่อนประวัติศาสตร์ในสมัยต่างๆ ที่ค้นพบในประเทศไทย เพื่อให้เห็นภาพรวมและบทบาทของภาชนะดินเผาในสังคมโบราณ

ธนิก เลิศชาญฤทธ์

คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร วังท่าพระ