รายละเอียด : ฟ้าเดียวกัน ปีที่ 17 ฉบับที่ 1 (มกราคม-มิถุนายน 2562)

ฟ้าเดียวกัน ปีที่ 17 ฉบับที่ 1 (มกราคม-มิถุนายน 2562)

แม้ว่าจะมีรัฐธรรมนูญฉบับ “ถาวร” ที่ผ่านการปรองดองกันระหว่างคณะราษฎรกับคณะเจ้าคือรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม 10 ธันวาคม 2475 ที่ศาลรัฐธรรมนูญกล่าวอ้างนั้น ก็ไม่ปรากฏร่องรอยการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขแต่อย่างใด กว่าที่ระบอบดังกล่าวจะปรากฏขึ้นครั้งแรกก็ต้องรอถึง 17 ปี เมื่อรัฐธรรมนูญฉบับรอยัลลิสต์ คือรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2492 มาตรา 2 ที่ระบุว่า “ประเทศไทยมีการปกครองระบอบประชาธิปไตย มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข”

จนกระทั่งมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญคือรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2534 ที่ระบุในมาตรา 2 ว่า “ประเทศไทยมีการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นพระประมุข” นอกจากมีการเพิ่มเติมคำขึ้นมาแล้ว ในส่วนของเนื้อหายังมีการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญคือการถวายคืนพระราชอำนาจแก่กษัตริย์ ดังปรากฏในมาตรา 21 ว่าด้วยการสืบราชสมบัติ กล่าวคือแต่เดิมหลังปฏิวัติสยาม 2475 รัฐสภาเป็นส่วนหนึ่งที่ให้ความ “เห็นชอบ” ในการขึ้นครองราชย์ของกษัตริย์ คงเหลือแต่การ “รับทราบ” ซึ่งถือเป็นความอิสระโดยสิ้นเชิงที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน และนี่เป็นวิถีปฏิบัติของรัฐธรรมนูญทุกฉบับนับตั้งแต่นั้นมา และถือได้ว่าเป็นการเข้าสู่อีกยุคหนึ่งของการที่ “ประเทศไทยมีการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข” มาจนถึงปัจจุบัน

บรรณาธิการ

สารบัญ : ฟ้าเดียวกัน ปีที่ 17 ฉบับที่ 1 (มกราคม-มิถุนายน 2562)

• บทบรรณาธิการ : ประวัติศาสตร์ที่เพิ่งสร้างของ “ระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข”
• สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี : ระบอบ (ที่ใหญ่กว่า) ประยุทธ์ : ข้อพิจารณาสถาบันกษัตริย์และกองทัพในการเมืองไทย
• ประพันธ์ แจ้งกิจชัย : พระบารมีมากล้นพ้นรำพัน : พระบรมราชานุสาวรีย์อุทยานราชภักดิ์กับปฏิบัติการซ่อมสร้างความทรงจำร่วมท่ามกลางวิกฤตศรัทธา
• ปวงชน อุนจะนำ : สถาบันที่ยิ่งใหญ่ มาพร้อมการศึกษาที่ใหญ่ยิ่ง : โต้บทวิจารณ์ “กษัตริย์กระฎุมพี”
• สมชาย ปรีชาศิลปะกุล : ยักษ์พิทักษ์รัฐธรรมนูญ : แนวคิดและพลวัตของศาลรัฐธรรมนูญในการจัดทำรัฐธรรมนูญ 2540 และรัฐธรรมนูญ 2550
• ธิกานต์ ศรีนารา : นิตยสาร ปิตุภูมิ และ มาตุภูมิ กับการเคลื่อนไหวทางการเมืองวัฒนธรรม และความผิดพลาดทางประวัติศาสตร์ของปัญญาชนฝ่ายซ้ายไทยในช่วงระหว่างทศวรรษ 2490-2500
• อิทธิเดช พระเพ็ชร : “ยิงเป้า” มาตรา 17 : หนังสือพิมพ์ไทยกับการกลายเป็นลิงของผู้อ่านในวัฒนธรรมเชือดไก่ให้ลิงดู
• นภาพร อติวานิชยพงศ์ : ผู้นำสหภาพแรงงานไทยกับการเข้าร่วมขบวนการเคลื่อนไหวทางการเมือง : จากรัฐประหาร 2549 - รัฐประหาร 2557