รายละเอียด : SOCIOLOGY สังคมวิทยา : ความรู้ฉบับพกพา

สังคมวิทยา ความรู้ฉบับกพา

นอกจากมิตรสหาย นักศึกษา และเพื่อนร่วมงานทั้งหลายที่คณะสังคมวิทยาและมนุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์แล้ว ผู้แปลขอขอบคุณสำนักพิมพ์ openworlds ที่ให้โอกาสผู้แปลได้มีส่วนร่วมกับหนังสือชุดที่ประกอบความสำเร็จที่สุดชุดหนึ่ง ณ ห้วงเวลานี้

แม้ในช่วงต้น ผู้แปลจะทำงานแปลด้วยอารมณ์อยากถกเถียงปะปนกับความฉงนฉงายอยู่บ้าง โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับการเลือกเปิดตัวสังคมวิทยาด้วยการเน้นความเป็นวิทยาศาสตร์สังคมของผู้เขียน ความฉงนนี้มาจากประสบการณ์การเรียนรู้ศาสตร์สังคมวิทยาของผู้แปลเอง ที่มีครูคนแรกเป็นนักสังคมวิทยาสายการตีความ และยังถูกย้ำต่อๆ มาถึงการดำรงอยู่คู่กันของสังคมวิทยา 3 สาย คือสายปฏิฐานนิยมที่ในตัวเองก็มีหลายรปแบบ สายการตีความ และสายวิพากษ์กระนั้นก็ดี ประสบการณ์แปลหนังสือเล่มนี้ก็มีค่ายิ่งที่ทำให้ผู้แปลตระหนักว่าความเป็นวิทยาศาสตร์ยังฝังรากลึกอยู่ในสังคมวิทยาเกินกว่าจะถอดถอนไปได้โดยง่าย และที่เป็นเช่นนั้นส่วนหนึ่งเพราะพวกเราเองไม่ค่อยรู้ตัวกันว่ามี " จิตใจ" แบบปฏิฐานนิยมอยู่ข้างใน แม้เมื่อตอนกล่าวว่าตัวเองกำลังทำงานในประเพณีแบบอื่นอยู่

บทต่อๆ มาในหนังสือ ผู้เขียนได้พยายามแยกสิ่งที่ผู้คนมักเข้าใจกันว่าคือสังคมวิทยาออกมา เพื่อให้ผู้อ่านพอเห็นเค้าโครงความเป็นสังคมวิทยา ตลอดจนแนะนำความคิดรวบยอดสำคัญๆ ที่เป็นมุมมองอันเป็นเอกเทศของสังคมวิทยาอาทิเช่น การประกอบสร้างของสังคม (social construction) ผลพวงโดยไม่ได้ตั้งใจ (unintended consquences) และได้อธิบายอย่างกระจ่างแจ้งโดยใช้ตัวอย่างจากสาขาที่เขาร้ดีที่สุดอย่างศาสนา พร้อมๆ กับการแนะนำแนวคิดหลักเหล่านั้นเขาก็พาเราไปรู้จักและพัฒนาการของสังคมวิทยาในบางแง่มุม ทั้งยังแนะนำให้รู้จักบุคคลสำคัญอย่าง เอมีล เดอร์ไคม์ โรเบิร์ต เมอร์ตัน เออร์วิง กอฟฟ์แมน เหล่าเจ้าของแนวคิดอันมีส่วนประกอบสร้างวามเป็นสังคมขึ้นมา นับว่าเป็นการทำหน้าที่ "ความรู้ฉบับพกพา" ได้อย่างดียิ่ง

สารบัญ : SOCIOLOGY สังคมวิทยา : ความรู้ฉบับพกพา

สังคมวิทยา ความรู้ฉบับพกพา

• สถานภาพของสังคมวิทยา
• การประกอบสร้างทางสังคม
• สาเหตุและผลพวง
• โลกสมัยใหม่
• นักสังคมวิทยาจำแลง

 

เนื้อหาปกหลัง : SOCIOLOGY สังคมวิทยา : ความรู้ฉบับพกพา

สังคมวิทยา ความรู้ฉบับกพา

การแพร่ขยายของนิกายโปรเตสแตนต์ส่งผลต่อการเติบโตของทุนนิยมอุตสาหกรรมสมัยใหม่อย่างไร? การฆ่าตัวตายเป็นเพียงความปรารถนาส่วนตัวหรือมีพลังทางสังคมมาครวบคุบคุม? การเลื่อนชั้นทางสังคมเป็นเรื่องของควาใพยายามส่วนบุคคลหรือถูกกำหนดโดยชนชั้นทางสังคม? การดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณเท่ากันส่งผลต่อพฤติกรรมของผู้คนในแต่ล่ะสังคมแตกต่างกันอย่างไร

สังคมวิทยา: ความรู้ฉบับพกพา โดย สตีฟ บรูซ ศาสตราจารย์แห่งมหาวิทยาลัยอาเบอร์ดีน จะช่วยตอบคำถามเหล่านี้ผ่านมุมมองเชิงสังคมวิทยาซึ่งทำให้เราเข้าใจโลกสมัยใหม่ได้ดีขึ้นด้วยการมองโลกผ่านความเชื่อว่าความจริงเป็นสิ่งที่สังคมประกอยการสร้าง (social construction) ค้นหาสาเหตุทางสังคม (social cause) อันเป็นแบบแผนที่อยู่เบื้องหลังพฤติกรรมมนุษย์ และสะท้อนให้เห็นความซับซ้อนของผลพวงอันเกิดจากอิทธิพลมากมาย รวมถึงนำพาเราไปรู้จักแนวคิดของนักสังคมวิทยาคนสำคัญ เช่น คาร์ล มาร์กซ์, มักซ์ เวเบอร์, เอมีล เดอร์ไคม์, เออร์วิง กอฟฟ์แมน และ โรเบิร์ต เมอร์ตัน

หนังสือเล่มนี้ให้อรรถาธิบายว่าสังคมวิทยาศาสตร์ที่ได้ชื่อว่า "ราชินีแห่งศาสตร์" ซึ่งเชื่อมร้อยให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างสังคมศาสตร์ทั้งหลาย คิออะไรและมีลักษณะเฉพาะตัวอย่างไร รวมถึงถกเถียงกับคำถามสำคัญที่ว่า เราเป็นเพียงผลผลิตของเงื่อนไขทางสังคมหรือเป็นผู้กำหนดชะตาชีวิตของเรา

รีวิวโดยผู้เขียน : SOCIOLOGY สังคมวิทยา : ความรู้ฉบับพกพา

สังคมวิทยา ความรู้ฉบับกพา

การที่วิชาสังคมวิทยาได้รับความสนใจและเป็นเป้าของการถากถางไปพร้อมๆ กัน คือสัญญาแสดงถึงพลังของศาสตร์นี้ สาขาวิชาที่เก่าแก่กว่ามักค่อนขอดว่ามันเป็นศาสตร์น้องใหม่ที่ยังเก้ๆ กังๆ แต่ก็รับมมมองแบบสังคมวิทยามาใช้คนทั่วไปมักชอบล้อเลียนคนที่ทำอาชีพในสายงานนี้ แต่ก็เชื่อตามข้อสมมติฐานทางสังคมวิทยาทุกประการอย่างจริงจัง รัฐบาลมักกล่าวหาสังคมวิทยาว่าบ่อนทำลายศิลธรรมและระเบียบวินัยทางสังคม แต่ก็จ้างนักสังคมวิทยาให้มาประเมินนโยบายของตน

อาการกระอักกระอ่วนที่เรามีต่อสังคมวิทยานั้น อาจเห็นโดยจากจำนวนและลัษณะของมุกตลกที่เกี่ยวกับสาขาวิชานี้นี่อาจจะเป็นแค่อาการประสาทกินของผู้มีอาชีพนักสังคมวิทยาอย่างผม ดูเหมือนมันจะเป็นมุกสำหรับนักสังคมวิทยาซึ่งต่างจากมุกนักประวิติศาสตร์ เนื่องจากอารมณ์ขันทำนองนี้อาจจะไม่ตลกเสมอไป ผมจึงขอเล่าแค่มุกเดียว มุกร้ายๆ นี้มาจากละครโทรทัศน์อังกฤษเรื่อง บอดีการ์ด (Minder) ซึ่งเป็นละครชวนหัวชั้นดีในทศวรรษ 1980 ที่เกี่ยวกับโจรกระจอกในลอนดอน ยาจกน่ารรักสองคนคุยถึงเพื่อนที่เพิ่งออกจากคุก คนหนึ่งเล่าว่าเพื่อนได้พัมนาตนเองระหว่างติดคุกด้วยการไปเรียนหนังสือ "ช่ายตอนนี้เขมีปริญญาจากมหาวิทยาลัยเปิดแล้ว สาขาสังคมวิทยา" ยาจกลายที่สองเลยถามว่า "ถ้างั้นก็แปลว่าเลิกเป็นโจรแล้วสิ" รายแรกตอบว่า "ยังหรอก แต่ตอนนี้เขารู้ว่าทำไหมถึงเป็นโจร"

นี่เป็นวาทะที่ซับซ้อน เพราะมันบอกว่าสังคมวิทยาดึงดูดผู้ร้ายให้หันมาสนใจสาขาวิชานี้ (อาจเป็นเพาระมันเน้นศึกษาปัญหาสังคม) นอกจากนี้ พอพูดว่าการกระทำของปัจเจกมีสาเหตุมาจากสังคม ก็เท่ากับว่าวิชาสังคมวิทยาได้ช่วยให้ผู้กระทำผิดไม่ต้องรับผิดชอบการกระทำของตน มุกตลกนี้ยังบอกว่าวิชาสังคมวิทยานั้นไร้เดียงสาและพร้อมถูกคนที่เจนโลกปรับใช้เข้าข้างตัวเอง แต่เมื่ออ่านหนังสือเล่มนี้จบ เราคงได้คำตอบที่ชัดเจนว่าสังคมวิทยาผิดจริงตามที่ถูกค่อนขอดหรือไม่

ในส่วนถัดจากนี้ เราจะได้เข้าใจเหตุผลที่นักสังคมศาสตร์เห็นอะไรตรงกันยากกว่านักวิทยาศาสตร์ธรรมชาติ นักวิจัยชั้นนำในสาขาอย่างฟิสิกส์อาจเถียงกันเอาเป็นเอาตาย แต่เขาก็เห็นพ้องต้องกันเพียงพอที่จะเขียนตำราเบื้องต้น ซึ่งบอกได้ว่าอะไรคือควมารู้พื้นฐานที่บรรดานักฟิสิกส์ให้การยอมรับ ในทางกลับกันตำราสังคมศาสตร์พื้นฐานทั้งหลายมักพูดถึงประเด็นศึกษาของตนโดยเสนอว่ามีมุมมองต่างๆ ที่ขัดแย้งและแข่งขันกันอยู่การชี้ชัดว่าเราต่างกันอย่างไรนั้นมีข้อดี และการเน้นมองไปที่บางจุดของตรรกะข้อสรุปเหล่านี้จะทำให้เรารู้ว่าต้องถกเถียงอะไรก่อนถ้าต้องการอธิบายมุมมองต่างๆ ในเรื่องสังคมเช่นเดียวกับนักการเมืองในระหว่างการหาเสียง ผู้สนับสนุนในแนวทางหนึ่งจะพยายามขีด "เส้นแบ่งที่ชัดเจน" ระหว่างตัวเขากับคู่แข่ง แต่ก็เช่นเดียวกับนักการเมืองที่มีอำนาจ เมื่อคนคนนั้นก้าวเข้ามาเป็นนักสังคมวิทยา (แทนที่จะแค่ป่าวประกาศว่าตัวเองเป็น) พวกเขามีแนวโน้มที่จะประนีประนอมมุมมองต่างๆ

ข้อจำกัดทางพื้นที่ของหนังสือ "ความรู้ฉบับพกพา" ได้ปลดปล่อยผมจากภาระที่ต้องให้ภาพรวมครอบคุมสาขาวิชานี้ทั้งหมด ในที่นี้ผมจะนำเสนอในแก่นแกนอันเป็นเอกลักษณ์ของสังคมวิทยาแทน โดยแบ่งออกเป็น 3 ขั้นตอน ขั้นแรกผมจะแจกแจงที่ทางของสังคมวิทยาโดยการพินิจพิเคราะห์ว่าคำกล่าวที่สังคมวิทยาเป็นวิทยาศาสตร์สังมนั้นหมายความว่าอย่างไร ในบทที่ 2-4 ผมจะอธิบายฐานคิดเบื้งต้นของวิชานี้และในบทสุดท้าย ผมจะสร้างวามชัดเจนให้กับสาขานี้ด้วยการเปิดโปงสังคมวิทยาแบบที่ได้รับความนิยมแต่ไม่ใช่ของจริง