รายละเอียด : การเมืองในการทหารไทย สมัยรัชกาลที่ 6

"...เมื่อใดก็ตามที่พระมหากษัตริย์ทรงปราศจากภาพลักษณ์ของนักรบและไม่สามารถเป็นผู้นำให้แห่งทหารในกองทัพได้แล้ว สภาพความโหยหาผู้นำที่จะทำหน้าที่แทนพระมหากษัตริย์นี้เอง จะทำให้ทหารในกองทัพเริ่มมองหาคนที่มีภาพลักษณ์ของความเป็นนักรบ สถานการณ์เช่นนี้นับว่าเป็นอันตรายอย่างยิ่งต่อผู้ปกครองประเทศ และโดยเฉพาะในกรณีของพระบาทสมเด็จทางการทหารอย่างแท้จริง และซ้ำร้ายไปกว่านั้น อำนาจทางการทหารเกือบทั้งหมดกลับตกอยู่ในมือของพระเชษฐาและพระอนุชาในพระองค์..."

คำนำ : การเมืองในการทหารไทย สมัยรัชกาลที่ 6

ภาพลักษณ์ของผู้ปกครองตั้งแต่อดีตมักผูกติดอยู่กับภาพลักษณ์ทหารตั้งแต่ในสมัยจักรวรรดิกรีกอย่างพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช (Alexander the Great) จักรวรรดิฝรั่งเศสกับเครื่องแบบทหารของนโปเลียน โบโนปาร์ต (Napoleon Bonaparte) จวบจนในปัจจุบัน ภาพของเชื้อพระวงศ์กับการทรงเครื่องแบบทหารในงายพระราชพิะียังคงเป็นภาพที่ปรากฏให้เห็นอยู่เสมอ แม้บรรดาพระบรมวงศานุวงศ์เหล่านั้นจะไม่ได้มีหน้าที่ราชการในกองทัพอย่างเป็นทางการ หากทว่าด้วยมิติความสัมพันธ์ที่ซับซ้อนมากกว่าการเป็นผู้ปกครองกับผู้ใต้ปกครองเนื่องจากกองทัพเป็นหน่วงงานที่เปรียบเสมือนหลักประกันในความมั่นคงในอำนาจเป็นปฏปักษ์กับผู้ปกครองได้ในเวลาเดียวกัน ด้วยเหตุนี้การสร้างความรู้สึกเป็นพวกเดียวกับกองทัพเพื่อสร้างความยอมรับและจงรักภักดีจึงมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่งต่อสถานะและความมั่นคงของตัวผู้ปกครองเอง

ภาพลักษณ์ของนักรบพระมหากษัตริย์เป็นสิ่งที่มีความสัมพันธ์อย่างใหล้ชิด การยกย่องหรือกล่าวถึงวีรกรรมของพระมหากษัตริย์พระองค์ใดพระองค์หนึ่งมักจะมีพระราชกรณียกิจทางการมหารเป็นปัจจัยสำคัญเช่นกรณีของพ่อขุนรามคำแหงมหาราชที่ชนช้างกับเจ้าเมืองฉอด หรือ กรณีของสมเด็จพระนเรศวรมหาราชที่ทรงชนช้างกับสมเด็จพระมหาอุปราช จวบจนกระทั่งสยามได้ปฏิรูปประเทศตามอย่างตะวันตก สถานะของพระมหากษัตริย์กับกองทัพได้ถูกกำกับอบ่างชัดเจนว่าทรงมีสถานะเป็น "จอมทัพ" หรือผู้นำสูงสุดในกองทัพ ซึ่งสถานภาพจอมทัพถูกสร้างขึ้นพร้อมกับวัฒนธรรมในกองทัพสมัยใหม่ที่ปลูกฝังให้ทหารในกองทัพเชื่อฟังและทำตามคำสั่ของผู้บังคับบัญชา

เทพ บุญตานนท์

สารบัญ : การเมืองในการทหารไทย สมัยรัชกาลที่ 6

• พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวกับกองทัพ
• กองทัพส่วนพระองค์
• การพัฒนากองทัพเพื่อสร้างภาพลักษณ์ทางการทหาร
• สงครามโลกครั้งที่ ๑ กับการสร้างภาพลักษณ์ทางการทหาร
• งานพระนิพนธ์กับการสร้างภาพลักษณ์ทางการทหาร
• กองทัพกับวาทกรรม "ชาติ ศาสน์ กษัตริย์"
• บทสรุป
• บรรณานุกรรม