รายละเอียด : นักคิดปาตานี ล.1 : การต่อสู้ที่ปาตานีของ

ในสนามความขัดแย้งที่ชายแดนใต้/ปาตานี ตั้งแต่ในอดีตกระทั่งปัจจุบันความเปลี่ยนแปลงไม่ได้ถูกกระตุ้นโดยกำลังหรือการใช้ความรุนแรงเท่านั้นหากแต่ความคิดของผู้คนที่เข้าไปพัวพันมีส่วนร่วมต่างมีส่วนก่อรูปลักษณ์ ของสถานการณ์ที่เป็นอยู่ในทุกวันนี้ด้วยเช่นกัน การทำความเข้าใจชีวิตของคนบางคนอาจให้ภาพการเปลี่ยนแปลงทีว่านี้ได้เป็นอย่างดี ดังเช่นที่เราจะได้เรียนรู้จากการเดินทางของ 'วันกาเดร์' ตั้งแต่ในวัยเยาว์ เมื่อครั้งต้องข้ามฟากแม่น้ำเดินทางไปโรงเรียนของรัฐ ไปจนถึงการตีตั๋วกลับจากการลี้ภัยทางการเมืองในวัยชรา วันกาเดร์เป็นทั้งนักคิด นักผจญภัย นักเคลื่อนไหวองค์กรใต้ดิน ทหารชั้นผู้น้อยของกองทัพสหรัฐฯ ในยุคสงครามเย็น นักศึกษาที่ไม่ค่อยมีทุนรอน นักรับจ้างรณรงค์หาเสียงเลือกตั้ง นักธุรกิจบริษัทขนส่งของอเมริกัน ข้าราชการไทยที่ทำงานในพื้นที่อีสาน อาจารย์สอนหนังสือและแน่นอน เขายังเป็นทั้งสามีและพ่อในเวลาเดียวกันไปด้วย ประสบการณ์ที่พานพบและผู้คนที่เขาพบปะมีส่วนให้เขาคิดถึง "ปาตานี" อย่างมีพลวัตและน่าสนใจ ด้วยชีวิตที่มีสีสันของวันกาเดร์ดังกล่าว หนังสือเล่มนี้จึงน่าจะเป็นเล่มเบิกฤกษ์ของหนังสือชุด "นักคิดปาตานี" ซึ่งพยายามจะบันทึกชีวิตและความคิดของผู้คนที่มีส่วนสร้างการเปลี่ยนแปลงให้กับสังคมชายแดนใต้/ปาตานีแห่ง