รายละเอียด : 150 ปี นิราศหนองคาย ฉบับ GPS. ตามรอยทัพเจ้าพระยามหินทรศักดิธำรง (เพ็ง เพ็ญกุล)

หนังสือ 150ปี นิราศหนองคาย  ฉบับ GPS. ตามรอยทัพ เจ้าพระยามหินทรศักดิธำรง (เพ็ง เพ็ญกุล) ต้นฉบับเขียนเป็นกลอน แต่งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2421 โดย หลวงพัฒนพงศ์ภักดี (ทิม สุขยางค์ ) ในคราวที่ท่านทั้งสองได้รับหน้าที่ให้นำทัพจะขึ้นไปปราบฮ่อที่เมืองหนองคาย  เวลาฤกษ์เดินทัพเป็นเวลาประมาณบ่ายสามโมงของวันที่ 22 กันยายน พ.ศ. 2418 ซึ่งจะครบรอบ 150ปี ในปี พ.ศ. 2568 นี้ 
 เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในเวลานั้นมีมากมายหลายเรื่องที่เป็นความขัดแย้ง มีการหมิ่นประมาทจนเกิดคดีความถึงขั้นจำคุกผู้แต่งแล้วให้ทำลายหนังสือนิราศฯ ทิ้ง    แต่หลายสิบปีผ่านไปกรมพระยาดำรงราชานุภาพได้ขอต้นฉบับจากทายาทของผู้แต่งมาคัดลอกเก็บไว้ในหอสมุดวชิรญาณฯ แล้วตัดต่อและแต่งเติมเฉพาะข้อความส่วนที่ไม่เหมาะสมทิ้ง  แต่เนื้อหา ข้อความที่เป็นสาระสำคัญยังคงอยู่ครบถ้วน 
 หนังสือนิราศได้เล่าถึง ตำแหน่งแห่งหนและสภาพแวดล้อมของเส้นทางที่เดินทัพผ่าน  วิถีความเป็นอยู่ของผู้คนตามรายทางรวมถึงเหตุกาณ์ที่ผู้แต่งนิราศฯ ได้พบเจอ   แต่ผู้เขียน 150ปี นิราศหนองคายฯ เล่มนี้สนใจเฉพาะตำแหน่งแห่งหน ชื่อสถานที่ ชื่อเมืองหมู่บ้านเมื่อ 150ปีก่อน จะยังคงมีชื่อเหล่านั้นเหลืออยู่หรือสูญหายไปมากน้อยเพียงใด จึงได้สืบค้นจากประวัติ ตำนาน เรื่องเล่าจากหลายแหล่งอ้างอิงมาประกอบกัน  เพื่อใช้ GPS. (Global Positioning System) ระบุตำแหน่งพิกัดเอาไว้  สำหรับผู้ที่สนใจอยากรู้หรืออยากตามรอยเส้นทัพนี้ หรือถ้าอยากร่วมพิสูจน์ความถูกผิดหรือความคลาดเคลื่อนของแต่ละพิกัด GPS. ก็สามารถร่วมสาธารณะวิจารณ์ได้ เพื่อบันทึกประวัติศาสตร์นี้ร่วมกัน