รายละเอียด : นิทานโบราณคดี

     สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงได้ถ่ายทอดพระนิพนธ์จากประสบการณ์คราวเสด็จออกตรวจราชการในพื้นที่ต่าง ๆ ของประเทศไทยและต่างประเทศมากมายหลายแห่ง เมื่อพบสิ่งที่น่าสนใจและเป็นเกร็ดความรู้ ก็ทรงจดจำและนำมาเล่าบนโต๊ะเสวยบ่อยครั้ง เนื้อหาส่วนมากเป็นเรื่องที่อยู่นอกพงศาวดาร เช่น เรื่องเล่าบุคคลต่าง ๆ เหตุการณ์สำคัญ มูลเหตุทางประวัติศาสตร์ที่ยังไม่ได้รับการตรวจสอบข้อเท็จจริง หรือแม้แต่ประสบการณ์จากการไปประพาสยุโรป และการไปเยือนเมืองต้นกำเนิดพระพุทธศาสนาอย่างอินเดีย เกร็ดความรู้มากมายเกี่ยวกับช้างและวิชาคชศาสตร์ในสมัโบราณที่หาอ่านไม่ได้ที่อื่น เป็นต้น หม่อมเจ้าหญิงพูนพิสมัย ดิสกุล พระธิดาในสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ เกรงว่าเรื่องราวต่าง ๆ ที่ทรงคุณค่า อันเต็มไปด้วยเกร็ดความรู้และคติที่ดีงามทางประวัติศาสตร์ของชาติจะสูญหายไปตามกาลเวลา และเป็นที่น่าเสียดายหากไม่เก็บรักษาไว้ จึงขอให้พระองค์ทรงรวบรวมเรื่องเหล่านี้เข้าด้วยกัน สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพจึงทรงนิพนธ์หนังสือนิทานโบราณคดีที่เปี่ยมด้วยคุณค่าทางประวัติศาสตร์เล่มนี้ขึ้น ด้วยภาษาที่สละสลวยอ่านง่าย อ่านสนุก แตกต่างจากหนังสือประวัติศาสตร์