รายละเอียด : ๑๕๓ พระมเหสี เจ้าจอม ในรัชกาลที่ ๕

จอมนางนับร้อยผู้รับใช้ใกล้ชิดเบื้องพระยุคลบาทในสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง หลายท่านเป็น "แม่" ผู้ให้กำเนิดและเลี้ยงดูพระราชโอรสผู้ทรงปรีชาสามารถและมีคุณานุคุณต่อบ้านเมือง บางท่านมิได้เป็นเจ้าจอมมารดา ไม่มีพระราชธิดาและพระราชโอรส แต่ก็ล้วนเป็นผู้ส่งถ่ายจารีตประเพณีชาววังสู่คนรุ่นหลังให้ได้รับการสืบทอดภูมิปัญญา และองก์ความรู้ในหลากด้าน มิว่าจะเป็นเรื่องการฝึกอบรมมารยาท ความรู้เชิงการเรือน การถักร้อยมาลัย การทำน้ำอบน้ำปรุง การครัว ศิลปะประดิษฐ์ และแม้แต่อักษรศาสตร์ต่างๆ ที่สตรีสมัยก่อนมิได้มีโอกาสเรียนเทียมบุรุษ ซึ่งแต่ละท่านนั้นสมควรแก่การบันทึกไว้ให้เป็นที่รำลึกเทิดพระเกียรติคุณให้สมฐานะพระมเหสี เจ้าจอมในรัชกาลที่ 5 สืบต่อไปในทุกกาลสมัย