รายละเอียด : วิมานคนยาก

วิมานคนยาก

ท้องที่ย่านโรงงานปลากระป๋องในเมืองมอนเทรีย์ รัฐแคลิฟอร์เนียนั้นมองไปก็เหมือนเป็นบทกวีบทหนึ่ง เป็นย่านที่มีกลิ่นคาวปลา เป็นท้องที่ซึ่งมีเสียงเสียดสีของโลหะระงมเป็นแหล่งที่มีแสงแห่งคุณสมบัติ เป็นตำบลที่มีน้ำหนักแสงสีที่เหมาะสม เป็นถิ่นที่แสดงนิสัยใจคอคน เป็นย่านของผู้มีจิตอ่อนไหว และเป็นดินแดนแห่งความฝัน ย่านโรงงานปลากระป๋องแห่งนี้เป็นท้องที่ของสิ่งที่อยู่อย่างรวมกัน และอยู่อย่างแยกกัน มีกระป๋องกับเหล็ก และสนิมเหล็กกับไม้ที่เต็มไปด้วยเสี้ยน มีทางเท้าที่แตกเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อยกับแปลงหญ้ารก ๆ และของทิ้งแล้วกองเป็นพะเนิน มีโรงงานปลากกระป๋องที่สร้างด้วยเหล็กฟูก มีไนท์คลับแบบถูก ๆ มีภัตตาคารและโรงโสเภณี กับมีร้ายขายของชำเล็ก ๆ ที่มีสินค้าแน่นร้าน มีสำนักงานค้นคว้าทดลองและมีโรงแรมราคาถูก ผู้คนในท้องที่ก็คือผู้คนที่ครั้งหนึ่งพูดได้ว่าเป็น "โสเภณีแมงดา นักพนัน และพวกไอ้ลูกอีหมา" ตามที่เขาว่าไว้ว่าแต่ละคนต้องเป็นอย่างใดอย่างหนึ่งกันมาแล้วทุกคน หากมีคนแอบยลอีช่องหนึ่ง เขาก็คงจะพูดว่า "เป็นพวกนักบุญกับพวกเทวทูต และพวกใรบาปกับพวกคนใจบุญ" และเขาก็คงเหมาเอาว่าเป็นคนพวกเดียวกัยทั้งนั้นแหละ

เนื้อหาปกหลัง : วิมานคนยาก

Cannery Row ถนนเลียบชายฝั่งทะเลแปซิฟิกเป็นเหมือนแหล่งรวมของกลุ่มคนหลากหลายอาชีพทุกคนล้วนต้องหมุนจิ้วอยู่ในวงโคจรแห่งตนด้วยกันทั้งนั้นคือหมุนในคุณธรรม ในความดี ในความงาม แม้นวิถีแห่งการดำรงอยู่ของแต่ละคน แต่ละอาชีพ ต้องแข่งขันเพื่อเอาตัวรอกในเมืองมอนทรีย์และในจักรวาลแห่งมอนทรีย์แต่ทุนคนมีความเป็นปัจเฉก และมีความสุขในวิถีแห่งตน

รีวิวโดยผู้เขียน : วิมานคนยาก

จอห์น สไตน์เบ็คยอดนักเขียนเรื่องราวที่เข้าถึงแก่นแท้ของปุถุชน เกิดในเมืองสลีนัส รัฐแคลิฟอร์เนีย เมื่อ ค.ศ. 1902 หลังจากศึกษาทางวิชาวิทยาศาสตร์ที่มหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ดแล้วเขาก็ออกทำงานทุกชนิดโดยไม่เลือก เป็นกรรมกรเป็นคนขายยา รับจ้างดูแลสถานที่ รับจ้างเก็บผลไม้ และเป็นนักสำรวจ

นวนิยายเรื่องแรกของเขาคือ Cup of Gold (ค.ศ. 1929) เป็นเรื่องชีวิตของโจรสลัดที่ชื่อ มอร์แกน เรื่อง (The Grapes of  Wrath) ผลพวกแห่งความคับแค้นเป็นเรื่องที่ได้รับความนิยมสูงสุด เป็นเรื่องของผู้อพยพจากรัฐโอกลาโฮมาไปสู่รัฐแคลิฟอร์เนียเพื่อหางานทำ เพราะถูกขับไล่ให้ออกจากผืนดินที่บรรพบุรุษของตนได้ก่นร้างถางพงไว้ นวนิยายเรื่องนี้ได้รับรางวัลพูลิตเซอร์และรางวัลโนเบลเป็นนวนิยายที่เทียบได้กับ Uncle Tom's Cabin (กระท่อมน้อยของลุงทอม) นวนิยายเรื่องอื่น ๆ ที่ได้รับความนิยมมากได้แก่ The Pearl (มหามุกดา) Cannery Row (วิมานคนยาก) Sweet Thursday (วันนั้นวันหวาน) The Moon is Down (เมื่อเดือนลับฟ้า) Bruning (ไฟรัก) Of Mice and Men (เพื่อนยาก) In Dubious (สาบศรัทธา) Tirtilla Flat (โลกียชนประมูล อุณหธูป) เรื่องสั้นชุด The Lang Valley และนวนิยายที่เขาเขียนในช่วงหลังสุดเพื่อเป็นการย้ำหัวตะปูว่าถ้าเขาจะได้รางวัลโนเบล ในปีนั้นย่อมสมศักดิ์ศรี และเขาก็ได้รับรางวัลอันสูนส่งนั้นจริง ๆ จากเรื่องผลพวงแห่งความคับแค้น หลายคนกล่าวกันว่าเขาเขียนนวนิยายเรื่องดังกล่าวเพื่อต้อนรับรางวัลโนเบล นั้นคือ East of Eden เป็นนวนิยายที่ยาวที่สุดของเขา

วิมานคนยาก-เป็นเรื่องของน้ำใจอันสูงส่ง ความเข้มแข็งอดทน และอารมณ์ขันอันนุ่มนวลของปุถุชนแห่งย่านโรงงานปลากระป๋อง-คือพวกนักบุญกับคนบาป และหญิงโสเภณีกับสุภาพสตรีนักสังคมสงเคราะห์

ณรงค์ จันทร์เพ็ญ

มีนาคม 2529

รีวิวโดยสำนักพิมพ์ : วิมานคนยาก

ประสบการณ์ชีวิตในครั้งนั้นน่าจะประทับใจนักเรียนนามอุโฆษอยู่ไม่น้อยจนเป็นแรงบันดาลใจให้เขารังสรรค์ออกมาเป็นนวนิยาย วิมานคนยาก (Cannery Row) เรื่องนี้ โดยทั้งเรื่องใช้ฉากและบรรยากาศของเมืองมอนทรีย์ ที่มีทั้งท้องทะเลและภูเขาตามภูมิประเทศ

วิมานคนยาก เป็นเรื่องราวของปุถุชนคนธรรมดา ๆ ที่แม้จะดูต่ำต้อย ไร้ทรัพย์สินเงินทอง แต่ก็ร่ำรวยน้ำใจและมิตร ตัวละครเหล่านี้เป็นชีวิตของคนจริง ๆ ในเมืองมอนเทรีย์ที่สไตน์เบ็คเคยคลุกคลีสัมผัส ดังที่เขาบรรยายถึงตัวละครของเขาตอนหนึ่งว่า "ผู้คนในท้องที่ก็คือผู้คนที่ครั้งหนึ่งพูดว่าเป็น 'โสเภณี แมงดา นักพนัน และพวกไอ้ลูกอีหมา' ตามที่เขาว่าไว้ว่าแต่ละคนต้องเป็นอย่างใดอย่างหนึ่งกันมาแล้วทุกคน หากมีคนแอบยลอีกช่องหนึ่ง เขาก็คงจะพูดว่า 'เป็นพวกนักบุญกับพวกเทวทูต และพวกมีบาปกับพวกคนใจบุญ' และเขาก็คงเหมาเอาว่าก็เป็นคนพวกเดียวกันทั้งนั้นแหละ"

นักวิจารณ์คนหนึ่งกล่าวถึงวิมานคนเยากว่า จอห์นสไตน์เบ็คเขียนเรื่องนี้อย่างสบาย ๆ แต่เฉียบขาด และเป็นเรื่องที่เขาเขียนกระทบกระแทกแดกดันแฝงอารมณ์ขันได้ดีที่สุด

กัญญาณัฐ น้องน้อย

บรรณาธิการ