รศ.ดร.สมชาย ภคภาสน์วิวัฒน์ จบปริญญาตรีอักษรศาสตร์จากจุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย และจบปริญญาตรี โท และเอกสาขาเศรษฐศาสตร์ระหว่างประเทศและสาขารัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัย Nancy ประเทศฝรั่งเศส และมหาวิทยาลัย Madrid ประเทศสเปน เคยเป็นอาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เป็นอาจารย์ผู้บรรยายในมหาวิทยาลัยชั้นนำทั้งในไทยและต่างประเทศ และเป็นองค์ปาฐกในงานสัมมนาและประชุมเชิงวิชาการสำคัญทั้งในไทยและต่างประเทศ เคยเป็นวุฒิสมาชิก รองอธิการบดีฝ่ายวางแผนและพัฒนา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ที่ปรึกษาตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ที่ปรึกษาทางเศรษฐกิจและสังคมของ ESCAP องค์การสหประชาชาติ