รายละเอียด : สี่จังหวัดชายแดนภาคใต้

บริเวณสี่จังหวัดชายแดนภาคใต้ในปัจจุบัน โดยมีการเน้นพื้นที่บริเวณจังหวัดปัตตานีเป็นการเฉพาะ เหตุผลคือ ในสี่จังหวัดภาคใต้นี้ บริเวณพื้นที่ของจังหวัดปัตตานีเป็นดินแดนที่มีหลักฐานการตั้งถิ่นฐานของชุมชนมายาวนานเก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งในภาคใต้ 
ผู้เขียนดำเนินเนื้อหาเริ่มต้นในทางโบราณคดีย้อนไปถึงการตั้งถิ่นฐานพื้นที่ดินแดนสุวรรณภูมิของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ มีการลำดับเวลาเรื่อยมาจนถึงยุคประวัติศาสตร์ และการเริ่มตั้งชุมชนโบราณในพื้นที่ปัตตานีปัจจุบัน ในช่วงต้นนี้จะเป็นความรู้แบบภาพรวมกว้างๆ ซึ่งเป็นความรู้ทั่วๆ ไปของรูปแบบสังคมและวิถีชีวิต จากนั้นจึงเริ่มลงมาที่เรื่องความรู้เรื่องรัฐปัตตานี การสถาปนาอำนาจรัฐในช่วงที่กรุงศรีอยุธยากำลังรุ่งเรืองมาจวบจนการเสียเอกราชของรัฐปัตตานีให้กับสยามในช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ต่อมาจึงอธิบายรูปแบบการปกครองของสยามที่มีต่อปัตตานี และจบลงที่วิธีการดำเนินการของรัฐบาลภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองอันสะท้อนให้เห็นจุดเริ่มต้นของปัญหาในสี่จังหวัดภาคใต้ 
ลักษณะความรู้ภายในเนื้อหาเป็นรูปแบบที่มุ่งหมายเฉพาะในจังหวัดปัตตานีเป็นส่วนใหญ่ แต่ไม่ได้เจาะลึกมากนัก เป็นความรู้พื้นฐานทางประวัติศาสตร์ที่ดีและไม่มีความโน้มเอียง ผู้เขียนไม่ได้ใช้ลักษณะการเขียนที่เป็นวิชาการมากนัก มีลักษณะเป็นการเล่าเรื่องง่ายๆ อ่านเข้าใจง่าย และแต่ละบทก็ไม่มีความยืดยาวแต่อย่างใด เห็นได้ชัดว่ามีความกระชับ ผนวกกับภาพประกอบที่หลากหลายจึงทำให้เป็นหนังสือที่น่าสนใจเป็นอย่างมากเล่มหนึ่ง