รายละเอียด : ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ : วิวัฒนาการรัฐไทย

ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ : วิวัฒนาการรัฐไทย

อะไรคือแรงผลักดันเบื้องหลังการเกิดรัฐสมบูรณาญาสิทธิราชย์ของไทย และเหตุใดมันจึงเสื่อมลงในเวลาเพียงชั่วศตวรรษ คือคำถามสำคัญของหนังสือเล่มนี้ ผู้เขียนอาศัยทฤษฎีของโบรเดล (Fernand Braudel) และวอลเลอร์สไตน์ (Immanuel Wallerstein) ซึ่งโยงบทบาทของระบบทุนนิยมโลกกับการสร้างรัฐสมัยใหม่ มาใช้วิเคราะห์การเปลี่ยนรูปแบบรัฐไทยจากรัฐศักดินามาเป็นรัฐบูรณาญาสิทธิราชย์ และได้ให้คำอธิบายที่แตกต่างไปจากงานศึกษาอื่น หนังสือเล่มนี้ยังพยายามแสดงให้เห็นว่าในกระบวนการสร้างรัฐสมบูรณาญาสิทธิราชย์นั้น ได้มีการเพาะเมล็ดพันธุ์ที่จะทำลายระบอบในตัวมันเองลง โดยเฉพาะการสร้างระบบราชการสมัยใหม่ อันเป็นกลไกที่ทรงประสิทธิภาพในการทำงานของระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ หากแต่กลับกลายเป็นกลไกที่กลืนกินตัวเอง สิ่งนี้สะท้อนจากความไม่พอใจภายในระบบราชการที่ก่อตัวและปะทุขึ้น จนนำมาสู่กบฏ ร.ศ.130

นอกจากนี้ยังชี้ให้เห็นถึงรูปแบบของสมบูรณาญาสิทธิราชย์ในสังคมสมัยใหม่ที่วิวัฒน์ไปอย่างเป็นพลวัต และถึงแม้ว่างานศึกษานี้จะจบลงที่เหตุการณ์กบฏ ร.ศ.130 อันเป็นความพยายามครั้งแรกของการท้าทายระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ แต่เราสามารถอาศัยงานชิ้นนี้เป็นฐานคิดในการวิเคราะห์ความเปลี่ยนแปลงทางการเมืองในสมัยต่อมา และการกลับมามีอำนาจของขบวนการอนุรักษนิยมในปัจจุบัน ที่สำคัญคือ การค้นคว้าหลักฐานเอกสารชั้นต้นมากมายของผู้เขียนเพื่อตอบคำถามดังกล่าวทำให้หนังสือเล่มนี้มีพลังในคำอธิบาย หนักแน่นด้วยข้อมูลรอบรับ และปลุกให้เรื่องราวประวัติศาสตร์ในสองแผ่นดิน (รัชกาลที่ 5 และ 6) ที่นอนรอในหอจดหมายเหตุมีชีวิตชีวาขึ้นมา วิธีวิทยาในงานศึกษานี้จึงน่าจะเป็นต้นแบบของการทำงานวิชาการไทยศึกษาต่อๆ มาได้

สำนักพิมพ์ฟ้าเดียวกัน

สารบัญ : ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ : วิวัฒนาการรัฐไทย

• บทที่ 1 รัฐและสังคมสยามกับโลกเศรษฐกิจก่อนสมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์
• บทที่ 2 ปฐมบทของการสร้างรัฐสมัยใหม่
• บทที่ 3 การสร้างระบบราชการสมัยใหม่ผ่านการศึกษา
• บทที่ 4 ความขัดแย้งในระบบราชการ
• บทที่ 5 การปกป้องระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์
• บทที่ 6 กบฏ ร.ศ.130 : การท้าทายครั้งแรกต่อระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์

เนื้อหาปกหลัง : ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ : วิวัฒนาการรัฐไทย

เป็นงานที่ทะเยอทะยานทางทฤษฎีแบบไทยศึกษาสกุลฝรั่ง ด้วยการวิพากษ์ท้าทายทฤษฎี “สงครามสร้างรัฐ” ของ Charles Tilly นักสังคมวิทยาอเมริกัน และนำเสนอทฤษฎี “เศรษฐกิจโลกสร้างรัฐ” อันครอบคลุมกว่าของ อ.กุลลดาเองขึ้นแทน ไม่เฉพาะสำหรับประยุกต์ใช้ในขอบเขตประเทศสยามหรือภูมิภาคเท่านั้น แต่ในระดับสากลเลยทีเดียว - เกษียร เตชะพีระ