รายละเอียด : พระพุทธวจนะ คาถาธรรมบท จาก...พระไตรปิฎก

พระพุทธวจนะ คาถาธรรมบท จาก...พระไตรปิฎก

พุทธกิจปีที่ ๑ - พุทธกิจปีที่ ๔๕ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง "ธมฺมปทคาถา" (คาถาธรรมบท, คาถาแสดงบทแห่งธรรม) แก่บุคคลต่างๆ ณ สถานที่ต่างๆ, ๓ เดือน หลังพุทธปรินิพพาน (๙ เดือนก่อน พ.ศ.) พระอรหันต์ ๕๐๐ รูป มีพระมหากัสสปเถระเป็นประธานได้ประชุมกันเพื่อรวบรวมพระธรรมวินัยที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ตลอดพระชนม์ชีพ ณ ถ้ำสัตตบรรณ ภูเขาเวภาระ เขตกรุงราชคฤห์เป็นเวลานาน ๗ เดือน เป็นปฐมสังคายนา เกิดการท่องจำพระธรรมวินัยที่เรียกว่า "มุขปาฐะ" (บอกด้วยปาก, จำไว้ด้วยการท่อง)

พ.ศ. ๔๕๐ (บางแห่งว่า ๔๓๓) ภิกษุสงฆ์ในลังกาทวีปคำนึงว่าภายหน้ากุลบุตรจะมีสติปัญญาเสื่อมถอยลง จะไม่อาจจดจำพระธรรมวินัยด้วยวิธี "มุขปาฐะ" ต่อไปได้, พระอรหันต์ ๕๐๐ รูป จึงประชุมสาธยายมุขปาฐะแล้วจารึกคำสอนลงในใบลาน ณ อาโลกเลณสถาน มลยชนบท, ต่อมามีการเรียกจารึกนี้ว่า "พระไตรปิฎก" และยังมีการจารึกอรรถกถาบางส่วนด้วย เรียกการประชุมครั้งนี้ว่าสังคายนาครั้งที่ ๕

พ.ศ. ๙๕๖ ภิกษุสงฆ์ในลังกาทวีป ประชุมทำสังคายนาครั้งที่ ๖ ณ โลหปราสาท เมืองอนุราธปุระ เพื่ออธิบายพระธรรมวินัยโดยอาศัยแนวจากอรรถกถาสีหลที่มีอยู่บ้างแล้ว ก็เกิดเป็นอรรถกภาษาสีหล ใช้ประกอบการอธิบายพระไตรปิฎก

พ.ศ. ๙๖๕-๙๗๓ พระพุทธโฆสะชาวชมพูทวีปเดินทางมาลังกาทวีปขออนุญาตแปลคัมภีร์อรรถถาภาษาสีหลเป็นภาษามคธ ซึ่งหนึ่งในคัมภีร์อรรถกถาก็คือ ธัมมปทัฏฐกถา (อรรถกถาเป็นเครื่องพรรณนาซึ่งเนื้อความแห่งธรรมบทที่กล่าวถึงความเป็นมาของพระพุทธวจนะเรื่องธรรมบทในแต่ละคาถา)

สารบัญ : พระพุทธวจนะ คาถาธรรมบท จาก...พระไตรปิฎก

• บทนำเรื่อง
• ความเป็นมาของพระพุทธพวจนะเรื่อง "ธมฺมปทคาถา" และอรรถกถา "ธัมมปทัฏฐกถา"
• คาถาธรรมบทวรรคที่ ๑ : ยมกะวรรค (ว่าด้วยเรื่องธรรมคู่ เป็นต้น)
• คาถาธรรมบทวรรคที่ ๒ : อัปปมาทะวรรค (ว่าด้วยเรื่องความไม่ประมาทและความประมาท)
• คาถาธรรมบทวรรคที่ ๓ : จิตตะวรรค (ว่าด้วยเรื่องจิต)
• คาถาธรรมบทวรรคที่ ๔ : บุปผะวรรค (ว่าด้วยเรื่องดอกไม้)
• คาถาธรรมบทวรรคที่ ๕ : พาละวรรค (ว่าด้วยเรื่องคนพาล เป็นต้น)
• คาถาธรรมบทวรรคที่ ๖ : ปัณฑิตะวรรค (ว่าด้วยเรื่องบัณฑิต)
• คาถาธรรมบทวรรคที่ ๗ : อรหันตะวรรค (ว่าด้วยเรื่องพระอรหันต์)
• คาถาธรรมบทวรรคที่ ๘ : สหัสสะวรรค (ว่าด้วยเรื่องวาจาหนึ่งพัน เป็นต้น)